De geur van verse rozen hangt zwaar in de lucht. In de kassen van Porta Nova in Waddinxveen oogt alles strak en modern, maar tegelijk ademt het vakmanschap en traditie.
Tussen de rechte rijen van diep rode Red Naomi’s klinkt de stem van Leon Dukker, rozenkweker en directeur van Porta Nova: ‘’Bij rozen draait alles om balans. Als je ze pusht met extra licht of voedsel, wordt dat later afgestraft. Je moet de plant lezen, voelen, begrijpen. Die balans is niet alleen hier, maar ook later in de winkel voelbaar, wanneer een bloemist de steel oppakt en de volle bloem zich toont als belofte aan de klant.’’
Voor Porta Nova is een roos meer dan een bloem. Een roos draagt een verhaal mee: van zorg en vakmanschap in de kas tot emotie in de vaas. Juist die belofte maakt dat Porta Nova uitgroeide tot een van de meest vooruitstrevende rozenkwekers van Europa.
Porta Nova werd in 2006 geboren uit het samengaan van drie rozenfamilies. Wat begon als een bundeling van kennis en ervaring, groeide uit tot een onderneming die zich volledig toelegt op één bloem: Red Naomi, een roos met een fluweelrode bloem en een uitzonderlijk lang vaasleven. Juist de keuze voor een monocultuur, maakt het persoonlijk. Door zich helemaal te specialiseren in één gewas, kan Porta Nova al hun aandacht, vakmanschap en innovaties richten op deze roos.
Terwijl veel Nederlandse kwekers hun productie verplaatsten naar Afrika en Zuid-Amerika, koos Porta Nova bewust voor Europa als afzetmarkt en Nederland als teeltbasis. Dat betekende hogere kosten, maar ook meer grip op kwaliteit en duurzaamheid.
Porta Nova is niet meer afhankelijk van gas en dankzij een eigen 6 km lange stroomkabel naar het verdeelstation bij Zoetermeer kan er ‘hoog in het netwerk’ direct naar windenergie worden geschakeld. Warmte uit de zomer wordt opgeslagen in de bodem en in de winter weer benut. Een stelsel van warmtewisselaars en indrukwekkende warmtepompen zorgt hiervoor. Overtollige CO₂ uit de Rotterdamse haven wordt slim hergebruikt, water circuleert in gesloten systemen, en ziekten worden bestreden met natuurlijke vijanden en zelfs UV-C-licht.
De ambitie om de mooiste én duurzaamste roos te telen, leidde Porta Nova richting een nieuw hoofdstuk: het exact meten van hun milieu-impact. In samenwerking met universiteiten, specialisten en via de nieuwe Europese FloriPEFCR-standaard werd de volledige footprint van de Red Naomi berekend.
Het resultaat: een transparant en gevalideerd cijfer, omgerekend in grammen CO₂ per steel. Met het FUTURA-concept laat Porta Nova zien hoe een roos op 100% windenergie eruitziet. Met een footprint die 5 tot 9 keer zo laag is dan alleen al de luchtvrachtuitstoot bij rozen van buiten Europa. Toch ligt er een nuance: veel andere kwekers meten hun teeltimpact nog niet, of niet volgens dezelfde methodiek. Eerlijke vergelijking is daardoor lastig. Precies daarom roept Porta Nova collega’s op óók hun footprint inzichtelijk te maken, zodat er een gelijk speelveld ontstaat én iedereen wordt uitgedaagd om steeds verder te verbeteren.
Wat dreef Porta Nova om juist hierop in te zetten? Het antwoord is deels persoonlijk, deels strategisch. ‘’Ik wil tegen mijn kleinkinderen kunnen zeggen dat we niet alleen mooie bloemen maken, maar ook goed voor de aarde zorgen,” vertelt Dukker. Van Vuuren vult aan: ‘’En we willen laten zien dat het kan. Wij zijn nu de enige die op dit niveau meten, maar we hopen dat anderen aansluiten. Pas als je kunt vergelijken, wordt verbeteren écht interessant.”
De kweker benadrukt dat hun pad niet zonder risico’s was. Investeringen in LED-licht, een zes kilometer lange privé-energieverbinding, en het ontwikkelen van de climator-techniek vergden hoge investeringen.
Toch beseffen de mannen van Porta Nova dat niet iedere kweker deze stap zomaar kan zetten. Hun boodschap: begin klein, maar begin.
Start met meten - Gebruik de officiële footprinttool. Ook al voelt het ingewikkeld, het geeft inzicht en richting. En je werkt mee aan de vergelijkbaarheid.
Kijk naar energie - Zelfs een kleine stap, zoals overstappen op groenere elektriciteit, maakt verschil.
Werk samen - Zoek partners, deel kennis. Wij hebben ook geleerd van universiteiten en collega’s.
Wees transparant - Deel je cijfers, ook als ze niet perfect zijn. Dat schept vertrouwen en zet anderen in beweging.
De weg van een ‘gewone’ rode roos naar een low carbon icoon was lang en vol uitdagingen. Maar vandaag is Porta Nova erin geslaagd om hun Red Naomi niet alleen tot de mooiste, maar ook tot de meest duurzame roos van Europa te maken.
Want hoe duurzaam je als kweker ook teelt, de keten speelt een minstens zo grote rol. Transport, handel, retail: overal stapelen de marges en emissies zich op.
„Wij hebben onze cijfers op orde,” besluit Van Vuuren. „Maar wat gebeurt er verderop in de keten? Hoe eerlijk blijft dat verhaal? En wordt het wel begrepen door in- en verkopers, bloemisten en - nog een stap verder - de consument? Want duurzaamheid stopt niet bij het verlaten van de kwekerij. Pas als de hele keten meedoet, kan een roos écht groen genoemd worden.”
Lees verder in deel 2: FM Group en Porta Nova over footprints en de kracht van transparantie.
